چطور به انجام کاری عادت کنیم؟
حتما برای شما هم پیش آمده که بخواهید عادتی را ترک و یا آن را در خود ایجاد کنید. برای ساخت عادت، باید به مرور زمان رفتارهایی را در خود ایجاد و یا از بین ببریم.
کیفیت عادت های ما، موفقیت و یا شکست هایمان را شکل میدهند.
خبر خوب اینکه ما میتوانیم تنها با داشتن عادت های پیش پا افتاده اما خوب، در مسیر رشد و موفقیت قرار بگیریم بدون اینکه هدف خاصی را صرفا دنبال کنیم. و خبر بد اینکه همین عادتها، وقتی که مخرب و یا منفی باشند، میتوانند ما را از اهداف دور کنند و نهایتا به شکست مان بینجامند.
در این مقاله به شما یاد میدهیم که چطور کارهای خوب را به شکل عادت دربیاورید و با این کار، در مسیر رشد و موفقیت قرار بگیرید.
همه عادت ها طی چهار مرحله و به ترتیبی که در ادامه میخوانید، شکل میگیرند. این روند به صورت مشابه در همه ی عادتها اتفاق می افتد. چهار مرحله ی ایجاد عادت، عبارت اند از : محرک ، اشتیاق، پاسخ، پاداش.
مغز ما هر بار این مراحل را به همین ترتیب اجرا میکند و این چهار مرحله، شالوده هر عادتی است.
در ادامه به توضیح هر یک از مراحل خواهیم پرداخت.
مرحله اول: محرک
آشکارش کن!
برای ایجاد و ساخت یک عادت، کافیست نشانه های برانگیزاننده و محرک مربوط به آن عادت را در دسترس و جلوی دیدگان خود قرار دهید. مثلا اگر قرار است در خانه ورزش کنید؛ یکی از وسایل ورزشی تان را در جایی که زیاد رفت و آمد دارید قرار دهید تا هر بار با دیدن آن، ذهن به شما یادآوری کند که حتما زمانی را به ورزش اختصاص دهید و به این ترتیب کم کم عادتی را در خود میسازید.
محرک، خرده اطلاعاتی را که به پاداش نهایی منجر میشود، در ذهن ما یادآوری میکند و این کار باعث میشود تا ما به انجام آن فعالیت تشویق شویم.
شما با ایجاد محرک، ذهنتان را آماده ی انجام کار میکنید.
عکس همین روش را میتوانید برای از بین بردن عادتهای بد، به کار گیرید. مثلا اگر از گوشی موبایلتان بیش از حد استفاده میکنید، میتوانید آن را دور از دسترس خود قرار داده، تا کمتر آن را چک کنید.
مرحله دوم: اشتیاق
جذابش کن!
پس از ایجاد محرک و درک آن توسط ما، با توجه به معنایی که آن محرک در ما یادآوری میکند، به انجام کار مورد نظر تشویق میشویم.
ایجاد اشتیاق در افراد مختلف با محرک های گوناگون و مختلفی امکان پذیر است. مثلا ممکن است شما با دیدن یک دمبل سه کیلویی، تشویق شوید تا ورزش کنید. اما دیگری با دیدن یک فیلم ورزشی به اینکار تمایل و اشتیاق پیدا کند.
شما باید براساس شناختی که از خود دارید، محرکهایی را انتخاب کنید که بیشترین تمایل به انجام کار را برایتان ایجاد میکنند.
استفاده از محرک های جذاب و پرکشش، شما را قادر میسازند تا با اشتیاق بیشتر، سر ذوق آمده و به انجام کار بپردازید.
هر قدر محرک، کمتر حواس شما را درگیر کند و یا برخلاف میلیتان، باعث آزار ذهنی شما باشد، شما کمتر میلی به انجام کار مرتبط با آن خواهید داشت و سعی میکنید تا آن محرک را هر چه زودتر حذف کنید.
مرحله سوم: پاسخ
آسانش کن!
پاسخ در واقع رفتار یا عملی است که شما پس از درک محرک و اشتیاق، آن را انجام میدهید. هر قدر پاسخ شما ساده تر شروع شود، شانس بیشتری برای تکرار آن خواهید داشت. اصولا کارهای سخت، ذهن را منفعل میکنند و انگیزه ای برای شروع باقی نمیگذارند. پس تا میتوانید با پاسخهای ساده و سبک، برای ایجاد یک عادت خوب، شروع و به مرور آن پاسخ را سخت تر و چالشی تر کنید.
مرحله چهارم: پاداش
رضایت بخش ترش کن!
پاداش هدف نهایی هر عادتی است. محرک، تمرکز کردن بر پاداش است؛ اشتیاق، خواستن پاداش و پاسخ، به دست آوردن پاداش است. ما به دنبال پاداش میگردیم. چون چیزی را به ما می آموزد و ما را ارضا میکند.
مغز ما، ردیاب پاداش است و دستگاه عصبی حسی ما، مدام دیده بانی میکند که چه واکنش هایی امیال مان را ارضا میکند و لذت می بخشد. احساس لذت و محرومیت، بخشی از ساخت و کار بازخورد است که به مغزمان کمک میکند تا میان کنش های مفید و کنش های بی فایده، فرق بگذارد. پاداش، حلقه بازخورد را میبندد و چرخه عادت را کامل میکند.
برای تثبیت یک عادت، هر قدر پاداش دریافت شده، برای ما جذاب تر و موثرتر باشد، ما بیشتر تشویق به دریافت پاداش میشویم و این چرخه را بارها و بارها تکرار میکنیم تا به پاداش مطلوب خود برسیم.
اگر رفتاری در هر یک از قدمهای بالا نادرست باشد، به عادت تبدیل نمیشود. مثلا محرک را که حذف کنید، اصلا عادت شروع به شکل گیری نمیکند. اشتیاق را که کاهش دهید، هیچ انگیزه ای برای عمل کردن نخواهید داشت. رفتار را که دشوار کنید، نمی توانید انجامش دهید. اگر پاداش نتواند میل تان را ارضا کند، دلیلی ندارید که رفتار مزبور را دوباره در آینده انجام دهید. در نبود سه قدم اول، رفتاری از ما سر نمی زند، و در نبود هر چهار قدم، رفتار تکرار نمیشود.
در طول دوره عادت سازی، رعایت همه این نکات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
اما باید به خاطر داشت که عادت های خوب شناخته شده و موثر در مسیر رشد، لزوما در ابتدا به پاداش های فوری و آنی منجر نمیشوند و برای رسیدن به پاداش در این نوع از عادت ها باید، ممارست داشت و تا رسیدن به نتیجه، ناامید نشد.
پس هرگاه خواستید در خود عادتی را ایجاد کنید، به این چهار پرسش پاسخ دهید:
- با چه محرکی تشویق میشوم تا کاری را انجام دهم؟
- با چه وسیله ای میتوانم شوق بیشتری برای انجام کار در خود ایجاد کنم؟
- چطور میتوانم انجام کار را برای خود آسان کنم؟
- نتیجه کار را چطور برای خود رضایت بخش تر کنم؟
با وارونه کردن این چهار اصل، میتوانیم یاد بگیریم که چطور عادت های بد را ترک کنیم.
ترک عادت های بد:
- ناآشکار و پنهانش کن!
- جذابیتش را بگیر!
- دشوارش کن!
- ناخشنود کننده اش کن!
برگرفته از کتاب عادت های اتمی
بازدیدها: 153
